พร้อมหรือยัง??

    การสอบสวนเพื่อลงโทษทางวินัยและเลิกจ้าง  บทความโดย : อาจารย์ศักดิ์ชัย  สุขพลาดิสัย วันที่ 1 มีนาคม 2555                การอยู่ร่วมกันในสังคมย่อมมีกฎเกณฑ์และกติกาเพื่อรักษาความสงบเรียบร้อยของสังคม  ใครเป็นผู้ใช้บังคับกฎเกณฑ์  ใครเป็นผู้ตัดสินและใช้บังคับแก่ใครเพื่ออะไร  ใครมีหน้าที่สอบสวน  ใครทำอะไรและห้ามทำอะไรตามที่สังคมได้กำหนดกฎเกณฑ์ไว้   ทำนองเดียวกันโรงงานหรือสถานประกอบการย่อมมีผู้ร่วมงานหรือพนักงานอยู่ร่วมกันจำนวนมากหรือน้อยก็แล้วแต่ประเภทของธุรกิจ  ย่อมมีกฎหมายแรงงานที่ใช้บังคับแก่นายจ้างและลูกจ้างให้ถือปฏิบัติและอะไรคือข้อห้ามที่นายจ้างและลูกจ้างทำไม่ได้  นอกจากกฎหมายแรงงานที่ให้ทั้งนายจ้างและลูกจ้างถือปฏิบัติแล้ว  ยังมีข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงาน   ระเบียบ  คำสั่ง  ซึ่งทั้งนายจ้างหรือฝ่ายบริหารและลูกจ้างต้องถือปฏิบัติไม่น้อยกว่ากฎหมายแรงงานดังกล่าว  ดังนั้นเมื่อมีการฝ่าฝืนกฎหมายแรงงาน  ข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงาน  ระเบียบ  คำสั่งของนายจ้างหรือของฝ่ายบริหารลูกจ้างจะต้องได้รับโทษอย่างไร  เมื่อมีการกล่าวหาหรือมีการกระทำความผิดเกิดขึ้นดังกล่าว   นายจ้างต้องทำอย่างไรและลูกจ้างควรถูกลงโทษอย่างไรจึงจะเหมาะสม   การจะลงโทษตามข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงานนั้นจำเป็นต้องสอบสวนหรือไม่เพราะอะไร  ล้วนแต่มีความจำเป็นที่นายจ้างหรือฝ่ายบริหารที่ได้รับมอบหมายจากนายจ้าง  หรือผู้บังคับบัญชาที่ได้รับมอบหมายจากฝ่ายบริหารหรือนายจ้างต้องทำอย่างไรเมื่อมีปัญหาดังกล่าวเกิดขึ้น  ซึ่งล้วนแต่ต้องเรียนรู้ขบวนการสอบสวนและลงโทษเพื่อจะได้ปฏิบัติหรือใช้ให้ถูกต้อง                 การเลิกจ้างซึ่งเป็นขบวนการที่ทำให้ความเป็นนายจ้างและลูกจ้างสิ้นสุดลงควรทำอย่างไรจึงจะเหมาะสม   และให้มีผลกระทบต่อนายจ้างหรือฝ่ายบริหารให้น้อยที่สุดหรือไม่มีเลย   ทำไมต้องเลิกจ้าง  ลงโทษอย่างอื่นได้หรือไม่  เมื่อจะเลิกจ้างต้องทำอย่างไรและเตรียมการอย่างไร  จะมีผลกระทบอะไรหรือไม่               สิ่งที่นายจ้างหรือฝ่ายบริหารต้องเรียนรู้ว่าเมื่อมีการสอบสวน  การลงโทษหรือเลิกจ้างเกิดขึ้นอาจมีการตรวจสอบจากหน่วยงานของรัฐและสหภาพแรงงาน  ต้องทำอย่างไรในขบวนการตรวจสอบ                อีกประการหนึ่งจะเห็นว่าสิ่งที่กล่าวมาข้างต้นมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่นายจ้าง  หรือฝ่ายบริหารและผู้บังคับบัญชาและผู้เกี่ยวข้องต้องทำความเข้าใจในเรื่องนี้อย่างถ่องแท้  เพื่อให้เกิดการผิดพลาดน้อยที่สุดหรือไม่มีเลย  ซึ่งจะนำความสงบและความยุติธรรมในการบริหารงานด้านบุคคล   สิ่งที่ต้องตระหนักว่าการฝ่าฝืนข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงาน   ระเบียบ  และคำสั่งนั้นบางครั้งมีการกระทำเพียงคนเดียวหรืออาจเป็นหมู่ต้องทำอย่างไร  ซึ่งสิ่งเหล่านี้เป็นกลยุทธ์การสอบสวน  การลงโทษและการเลิกจ้างทั้งสิ้น  บางโรงงานหรือสถานประกอบการที่มีองค์กรลูกจ้างหรือสหภาพแรงงานต้องเพิ่มความระมัดระวังการสอบสวนและการลงโทษให้เป็นไปตามข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงานและกฎหมายแรงงานที่กำหนดไว้ Read more →

  จิตสำนึกความปลอดภัย บทความโดย อาจารย์ปราโมทย์ โอภาสมงคลชัย วันที่ 7 เมษายน 2554   เรื่องของเรื่องมันเป็นแบบนี้… ผู้ปฏิบัติงาน            “อุบัติเหตุมันไม่เกิดขึ้นกับฉันตอนนี้หรอก, ฉันก็ทำแบบนี้มาตั้งนานแล้ว ก็ไม่เห็นจะเคยได้รับบาดเจ็บอะไรเลย, คุณรู้มั้ยว่าที่คุณสั่งให้ผมทำโน้น ทำนี่ เกี่ยวกับความปลอดภัยมันทำให้ผลผลิตของผมล่าช้า, ทำไมไม่เห็นมีใครบอกผมเลย, คุณไม่ได้ทำงานเหมือนผมคุณจะไปรู้อะไร” หัวหน้างาน            “นี่คุณจะต้องให้ผมบอกตั้งกี่ครั้งถึงจะยอมสวมใส่หน้ากากซะที, อย่าให้ผมเห็นคุณทำแบบนี้อีกทีนะ, อ่านหนังสือไม่ออกหรือไง ว่าต้องสวมหมวกนิรภัยในที่นี้, ไปเอาคู่มือความปลอดภัยมาต้มกินซะจะได้ไม่ต้องให้ผมคอยมาบอก, คุณเป็นอะไรมันก็ไม่เกี่ยวกับผม อย่างมากผมก็ช่วยงานให้คุณแค่ 500 บาท, คุณต้องทำตามแบบนี้นะอย่าให้ผมต้องเดินมาเห็นอีกนะ, คุณอยากทำอะไรก็เรื่องของคุณแต่อย่าให้เรื่องเดือดร้อนถึงผมก็แล้วกัน”           คำพุดเหล่านี้ผมเชื่อว่าหลายคนคงเคยได้ยิน หรือเคยใช้บ้างในที่ทำงาน พวกเราคิดว่าคำพูดอย่างนี้กำลังบอกอะไรเราเกี่ยวกับการบริหารความปลอดภัยในองค์กรของเรา… แน่นอนครับ คำพูดเหล่านี้มันมีความหมายไปทางด้านลบ (Negative responses) และ บ่งบอกได้ถึงทัศนคติ และจิตสำนึกด้านความปลอดภัยของคนในองค์กรว่า โดยมีการแสดงผลออกมาทางพฤติกรรมความปลอดภัย           ทำให้ผมนึกถึงคำสอนของ อ.วรภัทร์ ภู่เจริญ เคยบอกว่า “ต้องให้ความรัก ก่อนให้ความรู้” ผมก็เลยเอามาเปรียบเทียบจากประสบการณ์ในการทำงานจริง คำตอบก็เป็นอย่างที่อาจารย์บอก “องค์กรใดก็ตามถ้าผู้บริหารได้แสดงความห่วงใย ใส่ใจ ความปลอดภัย ออกมจากใจจริง พนักงานจะสามารถสัมผัสได้ และจะร่วมแรงร่วมใจกันทำพฤติกรรมด้านความปลอดภัย ด้วยจิตสำนึกที่ดี”           การสร้างจิตสำนึกด้านความปลอดภัยนั้นในหลายๆ องค์กร ก็มีความพยายามหาวิธีการต่างๆนำมาใช้ เช่น การสร้างมาตรฐานต่างๆ, อบรมความปลอดภัย, ตรวจสอบความปลอดภัย, สนทนาความปลอดภัย (safety talk), จัดบอร์ด, การสังเกตพฤติกรรมความปลอดภัย และอื่นๆ ก็เป็นเรื่องที่ดี แต่ หลายครั้งที่เราลืมนึกไปว่า เราออกคำสั่งมากไปหรือเปล่า, พนักงานเบื่อหรือไม่ที่ต้องปฏิบัติตาม, เราจัดหนักไปหรือเปล่า, พนักงานทราบหรือไม่ว่าทำไมเขาต้องปฏิบัติ, พนักงานอยากที่จะเสนอแนะอะไรบ้างหรือไม่, อะไรเป็นสาเหตุพื้นฐานของพฤติกรรมเสี่ยง และในตอนเราไม่ได้ตรวจสอบพนักงานยังคงมีพฤติกรรมปลอดภัยเหมือนที่เราเห็นหรือไม่           “การสร้างจิตสำนึกความปลอดภัย” จากวิธีดังกล่าวเป็นเรื่องที่ดี แต่ยังไม่เพียงพอ โดยเฉพาะผู้บริหาร และหัวหน้างาน ควรที่จะเพิ่มเติมโดยการ “แสดงความรัก ความห่วงใย เข้าใจ ออกมาจากใจด้วยการกระทำที่ชัดเจน, ฟังให้มาก, พูดให้เขาคิดแต่ไม่สั่งให้เขาทำ, เสนอแนะให้เขายอมรับ และรับฟังที่เขาเสนอ, ชมเชยเมื่อมีโอกาส ไม่ต่อว่าถ้าต่อหน้าคนอื่น, เครียดไปไม่บรรเจิด สนุกเถิดจะเกิดผล”            การสร้างจิดสำนึกด้านความปลอดภัยต้องใช้เวลา การทำอย่างสม่ำเสมอ ถูกต้อง และได้รับการสนับสนุนจากฝ่ายบริหาร จะช่วยให้งานด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัยประสบความสำเร็จได้ อย่ารีบร้อน หรือผลักดันมากเกินไป พนักงานจำเป็นต้องใช้เวลาการปรับเปลี่ยน และซึมซับการสร้างจิตสำนึกความปลอดภัย เพื่อให้กลายเป็นนิสัย และพฤติกรรมความปลอดภัยติดตัวตลอดไป Read more →

ไก่เกิดก่อนไข่ หรือ ไข่เกิดก่อนไก่ บทความโดย : อ.บรรณวิท  มณีเนตร วันที่ 6 พฤศจิกายน 2552   ท่านเคยถูกกล่าวหาว่า “ทำไม แผนการซ่อมบำรุงก็มี ทำตามแผนก็แล้ว เครื่องจักรก็ยังเสียอยู่ดี” หรือ “งบประมาณการซ่อมบำรุงก็เพิ่มทุกปี แต่ไม่เห็นได้อะไรกลับมาเลย”   ผู้ที่อยู่ในส่วนงานซ่อมบำรุงทั้งหลายส่วนมากก็จะได้รับคำปรามาสเช่นนี้เสมอ และก็ได้แต่กลุ้มใจไม่รู้ว่า จะจัดการอย่างไรดี   “ก็เครื่องที่เคยเสีย มันก็ไม่เสียแล้ว เครื่องที่เสียอยู่ตอนนี้มันก็ไม่เคยเสียมาก่อน” หรือ “งานซ่อมก็มี งาน PM ก็มี งานซ่อมก็มาก่อน PM ก็ไม่มีเวลาทำ ช่างก็น้อย แล้วเครื่องมันจะไม่เสียได้อย่างไร”   ปัญหาเหล่านี้เป็นปัญหาคลาสสิกของทุกโรงงาน (เป็นปัญหาเหมือนกับการดำเนินการกิจกรรมต่างๆ เช่น 5ส  พอ Order เยอะ ก็ไม่มีเวลาทำ พอ Order น้อย ก็ไม่มีงบจะทำ อย่างนี้ก็ไม่ได้ทำสักที)   งานซ่อมบำรุงก็เช่นเดียวกัน พอไม่มี Order ช่างก็ว่างเพราะคิดว่างานของตนคือ งานซ่อม งานทำ PM ไม่ใช่งานหลัก  ถ้าคิดอย่างนี้ก็บอกได้เลยว่าคิดผิด งานช่างที่ดีคืองานที่ต้องคิดว่าจะทำอย่างไรให้เครื่องจักรไม่เสีย โดย ใช้งบประมาณที่น้อยที่สุด   การที่บอกว่าเครื่องจักรไม่เสียไม่ได้หมายความว่าเครื่องจักรทุกเครื่องต้อง ไม่เสีย แต่เราต้องมองภาพรวมของทั้ง โรงงานแล้วจึงวางงานบำรุงรักษาได้อย่างถูกต้อง   การจัดการงานซ่อมบำรุง ถ้ามองแบบภาพใหญ่ก็ต้องถามว่า เครื่องจักรในโรงงานของเรามีเครื่องเดียวหรือไม่  ถ้าคำตอบคือไม่ ถ้าอย่างนั้นเครื่องจักรตัวไหนสำคัญควรได้รับการดูแลอย่างดี เครื่องจักรไหนสำคัญน้อยหน่อย ก็ได้รับการดูแลน้อยลง เครื่องจักรไหนที่ไม่ค่อยสำคัญก็ดูแลให้น้อยลงไปอีก   หมายความว่าถ้าเครื่องจักรที่สำคัญส่งผลกระทบต่อสายการผลิตหลายสายการผลิต เสียทีนึงก็ใช้เวลาในการซ่อม นานเสียหายต่อการผลิตอย่างมาก อย่างนี้ก็ต้อง PM กันอย่างเต็มที่   ดังนั้นท่านต้องรู้ก่อนว่าทั้งโรงงานของท่านเครื่องจักรใดสำคัญเครื่องจักรใดไม่สำคัญ เครื่องสำคัญดูแลมาก จัดงาน PM ลงไปให้ดีๆ เครื่องพวกนี้เสียไม่ได้   เราลองมองให้ลึกลงไปอีกที เครื่องจักรที่เราคิดว่าสำคัญนั้น จะประกอบไปด้วยอุปกรณ์ ชิ้นส่วนมากมาย นำมา ประกอบรวมกันและให้แต่ละชิ้นทำงานให้ทำตามหน้าที่ตามจังหวะที่มันควร เป็น การที่เครื่องจักรของเราเสีย หมายความว่าชิ้นส่วนทุกชิ้นเสียพร้อมๆ กันใช่หรือไม่ ? ถ้าคำตอบคือ ไม่ใช่   งั้นถามใหม่ ชิ้นส่วนแต่ละชิ้นเมื่อเสีย จะส่งผลให้เครื่องจักรเสียใช่หรือไม่ ? ถ้าคำตอบคือ ไม่ใช่อีก   นั่นหมายความว่า ชิ้นส่วนแต่ละชิ้นก็มีความสำคัญไม่เท่ากันทั้งหมดใช่หรือไม่ ? ถ้าคำตอบคือ ใช่   แล้วท่านจะจัดการมันอย่างไร?? Read more →

  TPM เพื่อการพัฒนาองค์กรสู่ความยั่งยืน บทความโดย : อ.บรรณวิท  มณีเนตร วันที่ 18 เมษายน 2554              องค์กรมากมายที่นำ TPM หรือ Total Productive Maintenance เข้ามาใช้ในองค์กร ทุ่มเทเวลา ทรัพยากร เงินทอง มากมายลงไปในการทำกิจกรรม ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงขึ้นในองค์กรได้ในเชิงของสภาพของเครื่องจักรที่สะอาด สะอ้าน มีบอร์ดกิจกรรมติดตามสถานที่ต่างๆ บางองค์กรถึงขนาดที่ว่าไปได้รางวัลจากต่างประเทศมาแล้ว แต่ปรากฏว่า            “ลงทุนไปกับ TPM มากมาย ผลประกอบการขององค์กรกลับไม่ดีขึ้น”           “ยิ่งทำ TPM เท่าไร แต่ไม่เคยเห็นกำไรที่มากขึ้น ยอดขายที่สูงขึ้นเลย ต้นทุนที่ลดลง”           “ใส่แรง ใส่เวลา ใส่พนักงานเข้าไปในกิจกรรมเท่าไร กลับไม่สามารถตอบฝ่ายบัญชีถึงความคุ้มค่าของกิจกรรมที่ทำได้เลย”           สิ่งเหล่านี้เป็นคำถามที่ผู้บริหารองค์กรมากมายอยากได้คำตอบจากการทำ TPM           TPM มีปรัชญาว่าต้องการที่จะลดความสูญเปล่า ความสูญเสียต่างๆ ในองค์กรลง แต่ถ้ายิ่งทำ TPM แล้วต้นทุนในการทำงานไม่ดีขึ้น ผลกำไรไม่ได้มากขึ้น นั่นแสดงว่าการทำ TPM ที่ผ่านมานั้นหลงทาง กลายเป็น TPM กลับสร้างความสูญเปล่าให้เกิดขึ้นในองค์กร TPM กลายเป็นภาระมากกว่าเครื่องมือที่ช่วยให้การทำงานมีประสิทธิภาพมากขึ้น           หากองค์กรของท่านมีปัญหาเหล่านี้แล้ว ก็คงจะไปโทษที่ TPM ว่าเป็นกิจกรรมที่ดูในทางทฤษฎีแล้วสวยหรู แต่ไม่สามารถนำมาใช้ให้เกิดผลอย่างจริงจังได้ก็คงไม่ได้ แต่ต้องกลับมามองที่วิธีการนำกิจกรรมมาให้ในองค์กรมากกว่าว่า นำ TPM เข้ามาใช้ได้อย่างเหมาะสมหรือไม่           เปรียบเหมือนกับชาวสวนที่อยากได้มะนาว แต่ไปปลูกมะกรูด ต่อให้ทำนุบำรุงต้องมะกรูดเท่าไร ก็ไม่มีทางที่จะออกผลเป็นมะนาวไปได้           คนที่จะเลือกปลูกอะไรและอยากได้อะไรก็คือตัวผู้บริหารองค์กรนั่นล่ะที่เป็นคนกำหนด ถ้าผู้บริหารองค์กรต้องการลดต้นทุนด้านวัตถุดิบ แต่ไปเน้นปรับปรุงที่ความเร็วในการผลิต ต่อให้ทำได้ผล ก็จะไม่ส่งผลต่อผลประกอบการขององค์กร            นั่นหมายความว่าถ้าผู้บริหารที่ไม่สามารถเชื่อมโยงเป้าหมายขององค์กรไปสู่การปฏิบัติ ตั้งแต่การเชื่อมโยงกลยุทธ์ขององค์กรสู่แผนการดำเนินการ การกำหนดเป้าหมายที่ชัดเจนของแผนการดำเนินการ การกำหนดหรือเลือกเครื่องมือที่เหมาะสมในการทำงานให้บรรลุเป้าหมายของแผนกลยุทธ์นั้นๆ การติดตามแผน การจัดงบประมาณที่เหมาะสมในการดำเนินการแต่ละแผนกลยุทธ์ เมื่อเชื่อมเป้าหมายขององค์กรสู่เป้าหมายของ TPM ไม่ได้ ก็ไม่แปลกที่จะไม่เห็นผลประกอบการที่ดีขึ้น ทั้งที่ทำกิจกรรมไปมากมาย           ดังนั้นการเชื่อมโยงเป้าหมายขององค์กรเข้าสู้เป้าหมายและแผนงานของ TPM จึงเป็นเรื่องสำคัญที่จะตอบโจทย์ว่าทำ TPM แล้วได้อะไรกลับมาในเชิงธุรกิจบ้าง           นอกจากนี้การส่งเสริมให้พนักงานทำ TPM จนกระทั่งพนักงานนำเครื่องมือใน TPM เข้าไปสู่การทำงานปกติของพนักงาน ก็เป็นสิ่งที่สำคัญอย่างยิ่ง การทำ... Read more →