สร้าง QC 7 Tools ได้ง่ายๆ ด้วย Excel

วางแผนการบำรุงรักษาอย่างไรให้โดนใจผู้บริหาร บทความโดย : อ.บรรณวิท  มณีเนตร วันที่ 11 มกราคม 2554             แทบทุกองค์กรที่ใช้เครื่องจักร สิ่งหนึ่งที่ต้องมีคือ แผนการบำรุงรักษา แต่วัตถุประสงค์ ของการบำรุงรักษาคืออะไร และการวางแผนการบำรุงรักษาที่ดีควรมีลักษณะอย่างไร? หลักยึดที่ใช้ในการวางแผนการบำรุงรักษา ส่วนมากที่นิยมใช้กันคือ      1.  วางแผนการบำรุงรักษาตามงบประมาณที่ได้รับ (งบมากบำรุงรักษามาก งบน้อยเครื่องก็เสียบ้าง)      2.  วางแผนการบำรุงรักษาให้เครื่องจักรไม่เสีย (วางแผนแบบนี้ไม่เคยใช้ได้ เพราะเครื่องก็ยังเสียอยู่)      3.  วางแผนการบำรุงรักษาให้ครบทุกเครื่องจักร (งบบานปลาย ช่างงานมาก ทำไม่ไหว)      4.  ฯลฯ           จะเห็นว่า หลักในการวางแผนการบำรุงรักษานั้นมีหลายความคิด หลากความเห็น ซึ่งแต่ละคน ก็มีความเห็นที่แตกต่างกันออกไปแล้วอะไรคือสิ่งที่ถูกต้องที่สุด ก่อนที่จะไปถึงตรงนั้น  ขอให้ตอบคำถามนี้ก่อน “งานบำรุงรักษามีไว้ทำไม?” “ใช่แล้ว เพื่อไม่ให้เครื่องจักรเสีย” แต่ “ต้องเครื่องจักรทุกเครื่องที่เรามีอยู่เลยหรือไม่ที่ต้องไม่เสีย” หลายคนบอกว่า “ไม่ใช่” ถ้าอย่างนั้น “เครื่องจักรไหนดีหล่ะที่ต้องไม่เสีย” “ถูกต้อง เครื่องจักรที่สำคัญต่อการทำงานซิ”            ดังนั้นการวางแผนการบำรุงรักษาที่ดีความต้องครอบคลุมในเครื่องจักรที่สำคัญต่อการทำงาน ของเรา ที่นี้มาตอบคำถามอีกข้อหนึ่ง “เราจะวางแผนการบำรุงรักษาอย่างไรให้เหมาะสม  อะไรควรซ่อม อะไรไม่ควรซ่อม” นี่คือคำถามสุดคลาสสิกของคนวางแผน ส่วนมากแล้ว เราจะใช้ข้อมูลในการวางแผนการบำรุงรักษาจากไหน      1.  คู่มือเครื่องจักร      2.  ประวัติเก่าๆ ที่ผ่านมา      3.  ประสบการณ์ของช่าง           แต่สังเกตไหมว่า ถ้าเราใช้ทั้ง 3 อย่างที่กล่าวมาถึงแม้นว่าจะทำได้ดีอย่างไร เครื่องจักร ก็ยังเสียอยู่ดี เพราะว่า ทั้ง 3 อย่างที่ว่ามานี้ ใช้ข้อมูลจากการเสียที่ผ่านๆ มาในอดีตเป็นข้อมูล ดังนั้น ถ้าชิ้นส่วนใดไม่เคยเสีย มันจะเสียครั้งแรกทุกที แสดงว่างานบำรุงรักษาของเรานี้ จะเป็นการวางแผน การบำรุงรักษาแบบตั้งรับคือ รอให้เสียก่อนแล้วค่อยตามไปวางแผนให้มัน ซึ่งเท่ากับว่าเราก็ต้องรอ จนกว่ามันจะมีปัญหาก่อน นั่นหมายถึง Zero Breakdown ไม่มีทางเกิดขึ้นได้            “ถ้าอย่างนั้นเราควรทำอย่างไรกับการวางแผนการบำรุงรักษาดี?”            RCM หรือ Reliability Center Maintenance คือเครื่องมือที่จะตอบคำถามนี้ เพราะ RCM  เน้นการวางแผนการบำรุงรักษาในเชิงรุกคือ คิดจากผลกระทบของการเกิดปัญหาว่ามีแนวโน้มอย่างไร  แล้วนำข้อมูลที่ได้มาการวางแผน ดังนั้น RCM จึงไม่รอให้เครื่องจักรเสียซะก่อน แต่จะวางแผนก่อน ที่จะเสีย อีกทั้งในขั้นตอนการทำ... Read more →

การสร้างจิตสำนึกคุณภาพภายในองค์กร บทความโดย : อ.บรรณวิท  มณีเนตร วันที่ 24 สิงหาคม 2553                คุณภาพของสินค้าหรือบริการคือสิ่งที่ทุกองค์กรต้องสร้างให้เกิดขึ้นในการทำงาน เพื่อให้สามารถตอบสนอง ความพึงพอใจของลูกค้าให้ได้มากที่สุด              หากมองดูปัจจัยที่ก่อให้เกิดคุณภาพเราจะพบว่ามี 4 ปัจจัยด้วยกันคือ คน เครื่องจักร วิธีการ วัตถุดิบ หรือ 4M  แต่ถ้าเรามองให้ลึกลงไปอีกชั้นหนึ่งเราจะพบว่า              การที่เราจะสามารถมีคนหรือพนักงานที่ดีได้ย่อมต้องเกิดจากการมีหัวหน้างานที่ดี              การที่เราจะมีเครื่องจักรที่ดีได้ก็ต้องเกิดจากการที่เรามีการวางแผนการซ่อมบำรุงที่ดี             การที่เราจะมีวิธีการที่เหมาะสมในการทำงานก็ต้องเกิดจากการที่พนักงานหรือหัวหน้างานทำการกำหนดหรือ เขียนวิธีการนั้นๆ ออกมา             การที่เราจะมีวัตถุดิบที่มีคุณภาพมาใช้ในการผลิตได้ย่อมต้องเกิดจากคนที่ตรวจรับที่เข้าใจในวิธีการที่กำหนดไว้  เลือกใช้เครื่องมือในการตรวจรับที่เหมาะสม มีเกณฑ์การรับที่ตรงตามความต้องการขององค์กร             จะเห็นว่า การที่เราจะสร้างปัจจัยทั้ง 4M ให้ดีได้ย่อมต้องเกิดจาก คน ซึ่งเป็นปัจจัยหลักเท่านั้นเอง การสร้างคน ให้เข้าใจในการรักษาไว้ซึ่งคุณภาพหรือที่เรียกว่ามี จิตสำนึกคุณภาพ              เพราะถ้าเรามีพนักงานที่มีจิตสำนึกในการที่จะรักษาไว้ซึ่งคุณภาพ คิดถึงแต่การทำงานให้มีคุณภาพ ผู้บริหาร ก็คงไม่ต้องมานั่งปวดหัวหรือเสียเวลาไปกับการแก้ไขปัญหาให้กับลูกค้า ในขณะที่ความต้องการของลูกค้าก็มีแต่จะเพิ่มขึ้นทุกวัน  อีกทั้งคู่แข่งก็พร้อมที่จะเข้ามาแย่งลูกค้าของเราอย่างไม่มีการปราณี ตัวลูกค้าเองก็พร้อมจะเดินออกไปจากเราอยู่เสมอ เมื่อไรก็ตามที่เราไม่สามารถตอบสนองความต้องการนั้นๆ ได้              การสร้างจิตสำนึกด้านคุณภาพ จึงไม่ใช่สิ่งที่รอได้อีกต่อไปถ้ายังต้องการให้องค์กรอยู่ได้จนถึงวันพรุ่งนี้  คุณภาพคือความเร่งด่วนที่สุดที่ต้องสร้างขึ้นมาให้ได้ในจิตใต้สำนึกคนทำงานทุกคนในองค์กร             ดังที่มีนักบริหารกล่าวว่า “Try not to win their mind, win their hearts.” หรือ “อย่าเปลี่ยนความคิดของเขาเลย  เปลี่ยนใจเขาดีกว่า”              การสร้างจิตสำนึกคุณภาพจึงเป็นเรื่องของการเปลี่ยนทัศนคติที่พนักงานมีต่อการทำงาน เพื่อสร้างให้พนักงาน มีจิตสำนึกที่จะต้องสร้างให้เกิดคุณภาพให้เกิดขึ้นในทุกขั้นตอนการทำงาน             หลักในการสร้างจิตสำนึกจึงเป็นหลักการสร้างแรงจูงใจ ผสมผสานกับการใช้เทคนิคการให้รางวัลเพื่อให้พนักงาน เปลี่ยนทัศนคติที่มีต่อการทำงาน กระทั่งส่งผลมาที่พฤติกรรมการทำงานของพนักงาน โดยใช้เทคนิคต่างๆ  ต้องใช้หลักการทางจิตวิทยา ไม่ใช่หลักของการบังคับบัญชา             ซึ่งจะทำให้พนักงานยอมทำตามด้วย “หัวใจ” ไม่ใช่เกิดจากการ “จำใจ”            ... Read more →

OEE คือ ฐานข้อมูล บทความโดย : อ.บรรณวิท  มณีเนตร วันที่ 24 มิถุนายน 2553   เคยสงสัยไหมว่า OEE หรือ Overall Equipment Effectiveness ที่เรานิยมใช้ในการวัดประสิทธิภาพการผลิตนั้น มันพยายามบอกอะไรกันเรา  หลายองค์กรพบกับปัญหาว่า OEE ที่วัดได้ต่ำมากเมื่อเทียบกับองค์กรอื่นที่ผลิตสินค้าแบบเดียวกัน ส่วนมากเมื่อ OEE ตกต่ำเป็นเรื่องที่ผู้บริหารมักจะรับไม่ได้ มันเป็นตัวสะท้อนว่าการควบคุมสายการผลิต เป็นไปได้ไม่ดีเท่าที่ควร เหมือนการประจานตัวเองว่าทำงานไม่มีประสิทธิภาพ แต่ผมกลับมองตรงข้าม การที่ OEE ของเราต่ำ สิ่งที่เราต้องทำในฐานะของผู้บริหารคือ           1. องค์กรของเรามีต้นทุนการผลิตอย่างไร (ตรงนี้ต้องขยายความสักนิด การที่องค์กรจะกำไรหรือขาดทุกเกิดได้จากหลายปัจจัย การกู้เงินมากเกินไปทำให้ค่าใช้จ่ายดอกเบี้ยสูงเกินรายได้ก็มีผลทำให้ขาดทุนเช่นกัน ดังนั้นเราจึงต้องมองที่ EBIT หรือ Earn Before Interest and Tax หรือรายได้ก่อนที่จะหักดอกเบี้ย และภาษี)            2. ค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นใน EBIT นั้นเกิดขึ้นจากรายการตัวไหน ค่าเราบริหาร หรือค่าใช้จ่ายในการผลิต ค่าวัตถุดิบ หรือค่าใช้จ่ายด้านพลังงาน           3. พฤติกรรมของการสายการผลิตของเราเป็นอย่างไร ลักษณะของการผลิตแต่ละองค์กรไม่เหมือนกัน ซึ่งท่านต้องเข้าใจตัวเองให้ดี เช่น การผลิตจริงเราเน้นการใช้เครื่องจักรมา คนหน้าที่เพียงหยิบชิ้นงานใส่ลงไป หรือเราใช้คนมากเครื่องจักรใช้น้อย เป็นต้น)           4. เมื่อทราบว่าต้นทุนเกิดที่ไหน พฤติกรรมการผลิตเป็นอย่างไร ก็ต้องมาเชื่อมโยงกับกับ OEE ของเราว่า OEE ที่เกิดขึ้นของเราเป็นอย่างไร ไม่ว่าจะเป็น ความพร้อม สมรรถนะ ของดี เป็นอย่างไรบ้าง ตัวไหนสูงตัวไหนต่ำ และต้องเจาะลงไปให้ลึกด้วยว่าที่ว่าต่ำนั้น เกิดขึ้นจากปัญหาอะไร เช่น ความพร้อมต่ำเนื่องจากเครื่องจักรหยุดนาน และที่ว่าเครื่องหยุดนานเกิดจากอะไร เครื่องเสียหรือเปลี่ยนงาน ถ้าเครื่องเสียก็ต้องลงไปให้ลึกอีกว่า เครื่องเสียบ่อยหรือเครื่องเสียนาน ถ้าเครื่องเสียนานเกิดจากซ่อมนานหรือหาชิ้นส่วนนาน เป็นต้น           5. กำหนดว่าเราควรทำอะไรเพื่อแก้ไขปัญหานั้นๆ ดังนั้นในการทำ OEE ของเรา เราต้องพิจารณาไม่ใช่แค่ต่ำ แต่ข้อมูลที่ได้มาจากการทำ OEE ของเรานั้นมีมากพอที่จะให้เราใช้ในการปรับปรุงหรือไม่  การที่เราใช้ OEE เพียงแค่ดูว่าต่ำหรือสูง จึงไม่เป็นประโยชน์ แต่การใช้ข้อมูลที่ได้มาจาก OEE กลับเป็นสิ่งที่มีความสำคัญต่อการบริหารงานมากกว่า การเก็บข้อมูลของ OEE จึงไม่ใช่แค่เก็บเพื่อให้ได้ค่า OEE แต่ต้องลงลึกให้ถึงรายละเอียดของเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นด้วย ทั้งนี้เพื่อใช้ในการปรับปรุง หาไม่แล้วการวัด OEE ก็เหมือน มีดในมือโจร รังแต่จะทำให้เราเจ็บตัวเสียเปล่าๆ Read more →