Employee Engagement 6
บทความโดย : อ.บรรณวิท มณีเนตร
เชื่อไหมว่า การที่เรามองว่าเขาเป็นอย่างไร เราก็จะปฏิบัติต่อคนๆนั้นแบบนั้น และเขาจะเป็นจริงตามที่เราบอกว่าเขาเป็นอย่างนั้น เช่นถ้าเราเชื่อว่าลูกเราเป็นคนที่เรียนเก่ง เราก็จะปฏิบัติกับเขาแบบที่เราปฏิบัติต่อคนที่เรียนเก่ง พาเขาไปเรียน ซื้อหนังสือดีๆให้อ่านหรือตั้งคำถามที่ให้เขาคิด เมื่อเราทำกับลูกเราแบบนี้ลูกเราก็จะกลายเป็นคนเก่งขึ้นมา
ปรากฏการณ์นี้เรียกว่า Self-fulfilling prophecy หรือ Pygmalion Effect (อ่านว่า พิกเมเลียน เอฟเฟ็ก) ซึ่งแสดงเป็นวงจรภาพ ดังภาพประกอบบทความนี้
พิเนเลีย เป็นศิลปินปั้นรูปปั้นขึ้นมาและดันไปตกหลุมรักรูปปั้นของตัวเองอย่างโงหัวไม่ขึ้น เขาเฝ้าปฏิบัติต่อรูปปั้นนั้นอย่างคนรัก ทะนุถนอมเธออย่างเอาใจใส่ อยู่มาวันหนึ่งเป็นวันฉลองของเทพอะโพรไดท์ พิกเมเลียนจึงได้อ้อนวอนต่อเทพอะโพรไดท์ว่าขอให้รูปปั้นของเขานั้นมีชีวิต เมื่อเขากลับบ้านเขาได้ไปจุมพิตที่รูปปั้นนั้นแล้ว เขาก็พบว่า คำอ้อนวอนของเขานั้นเป็นจริง รูปปั้นนั้นมีชีวิตขึ้นมาจริงๆ และได้แต่งงานกันในที่สุด นั่นคือเทพนิยาย แต่มันจะเป็นจริงหรือไม่
ลองคิดดู หากเราเชื่อว่า ถ้าเราจะเข้าไปติดต่องานกับลูกค้าและเราคิดว่างานนี้สงสัยจะถูกลูกค้าปฏิเสธอย่างแน่นอน เราก็จะเกิดความประหม่าขึ้นมาเอง จากนั้นเราก็จะคุยกับลูกค้าอย่างหวาดระแวงกลัว ประหม่า คิดเสมอว่าเมื่อไรที่ลูกค้าจะต่อว่าเรา ไม่ว่าลูกค้าจะพูดอะไรเราก็คิดไปว่าลูกค้ากำลังต่อว่าตลอด ทำให้เราตอบลูกค้าผิดๆ ถูกๆ จนในที่สุดลูกค้าก็ทนกับพฤติกรรมประหม่า หวาดระแวง ตอบผิดๆถูกๆ จนลูกค้าต้องต่อว่าจริงๆ นั้นคือสิ่งที่เกิดขึ้น นี้แหละ พิกเมเลียน เอฟเฟ็กต์
แล้วเรื่องนี้เกี่ยวอะไรกับความผูกพันกับองค์การ ลองนึกดูถ้าเรามีความรู้สึกว่า เราอยู่ในองค์กรที่ดี เป็นองค์กรที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม มีความรับผิดชอบต่อสังคม เป็นองค์กรที่อบอุ่น เราก็จะทำตัวแบบคนที่จะอยู่ในองค์กรนั้นๆ แต่ในทางตรงกันข้าม ถ้าเราคิดว่าองค์กรเราเอาเปรียบสังคม เป็นองค์กรที่เห็นแก่ตัว ไม่เคยสนใจสังคมหรือชุมชนรอบข้าง เราก็จะมีความรู้สึกว่า เราไม่อยากจะอยู่กับองค์กรนั้นๆ
เมื่อเป็นแบบนี้ ทางหนึ่งที่ผู้บริหารสามารถสร้างความผูกพันกับองค์การให้เกิดขึ้นได้ ก็ด้วยการสร้างภาพลักษณ์ที่ดีขององค์กรในสายตาของพนักงาน มีการกำหนดวิสัยทัศน์ที่ชัดเจนว่าองค์กรกำลังจะเดินไปในทิศทางไหน ก็จะทำให้พนักงานมีความรู้สึกว่า พนักงานอยู่กับองค์กรที่ดี มีคุณภาพ สามารถบอกกับเพื่อนๆ หรือญาติได้ว่า ฉันอยู่กับที่นี่ ไม่ใช่ให้พนักงามีความรู้สึกว่าไม่อยากบอกใครเลยว่าเราทำงานที่นี้ อายเขาจัง เราจึงเห็นว่ามีองค์กรหลายๆ องค์กรพาพนักงานไปปลูกป่าชายเลน ไปทำฝายทดน้ำ ทั้งนี้ก็เพื่อให้พนักงานมีความรู้สึกว่า พนักงานได้อยู่ในองค์กรที่ดี อีกทั้งวิธีนี้ยังสร้างภาพลักษณ์ที่ดีไม่ใช่แค่กับพนักงานแต่กับลูกค้าหรือผู้ที่เกี่ยวข้องกับองค์กรด้วย ซึ่งสอดคล้องกับงานวิจัยที่ผมทำขึ้นแล้วพบว่า วิสัยทัศน์ พันธะกิจและภาพลักษณ์ขององค์กร มีความสัมพันธ์ทางบวกกับความผูกพันกับองค์กรอย่างมากทีเดียว
ดังนั้น คุณผู้บริหาร อย่าลืมสร้างภาพลักษณ์ที่ดีขององค์กรและที่สำคัญสื่อสารให้พนักงานทราบด้วยว่าองค์กรของเรานั้นมีดีอย่างไร อย่าให้พนักงานเขาคิดเอาเองนะครับ
