ถ้าพูดถึง TPM หรือ Total Productive Maintenance แต่ไม่พูดถึง “การลดต้นทุน” ก็ดูเหมือนจะไม่ใช่ TPM เพราะสุดท้ายสิ่งที่องค์กรหรือผู้บริหารอยากได้จากการทำ TPM ก็คือ “ต้นทุนที่สามารถแข่งขันและทำให้องค์กรอยู่รอดได้” เพราะนั่นคือสิ่งที่ TPM แตกต่างจากกิจกรรมอื่น ๆ
แต่ถ้าพูดถึงต้นทุนเราคงต้องทำความเข้าใจว่า ต้นทุนนั้นมีอะไรบ้าง
ต้นทุนในทางบัญชีประกอบ 2 ต้นทุนหลัก ๆ คือ ต้นทุนในการผลิต กับ ต้นทุนในการขายและบริหาร
ต้นทุนในการผลิต คือต้นทุนที่องค์กรใช้ในการแปรรูปจากวัตถุดิบเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ขององค์กร ซึ่งก็จะประกอบไปด้วย วัตถุทางตรง วัตถุทางอ้อม ค่าแรงทางตรง และค่าแรงทางอ้อม ซึ่งการที่ต้นทุนประเภทนี้จะเป็นความรับผิดชอบโดยตรงของฝ่ายโรงงาน
ต้นทุนขายและบริหาร คือต้นทุนที่ใช้ในการขายผลิตภัณฑ์ที่ผลิตได้รวมถึงค่าใช้จ่ายในการบริหารจัดการเพื่อทำให้สินค้าหรือผลิตภัณฑ์นั้น ๆ ไปถึงมือลูกค้า ต้นทุนประเภทนี้จะเป็นความรับผิดชอบของฝ่ายบริหารและฝ่ายขาย
ถึงแม้นว่า TPM จะมุ่งที่ผลลัพธ์เพื่อลดต้นทุนการผลิต แต่ TPM เองก็ไม่ได้ลดต้นทุนการผลิตโดยตรง TPM มุ่งที่จะลดความสูญเปล่าในการผลิตให้ต่ำลง เมื่อความสูญเปล่าลดลงต้นทุนจะลดลงไปเอง ความสูญเปล่าในมุมมองของ TPM มีด้วยกัน 16 ความสูญเปล่า มีอะไรบ้างนั้นลองหาอ่านกันได้ที่ https://www.tpmthai.com/ความสูญเสีย-16-ประการ/
หากเราพิจารณาที่ความสูญเปล่าจะเห็นว่า ความสูญเปล่าแต่ละตัวนั้น ส่งผลกระทบที่แตกต่างกัน รายละเอียด https://www.tpmthai.com/ธรรมชาติของความสูญเสีย/ เมื่อเป็นเช่นนั้น ความสูญเสียแต่ละตัวย่อมส่งผลต่อต้นทุนที่แตกต่างกันด้วย สมมุติว่า เราเป็นโรงงานกลึงชิ้นงาน ความสูญเสียจากการที่เรากลึงงานผิดหรือเกิดของเสีย ย่อมส่งผลต่อวัตถุทางตรง วัตถุทางอ้อม ค่าแรงทางตรง ค่าแรงทางอ้อม แต่เครื่องกลึงเสียอาจส่งผลกระทบแค่ค่าแรงทางตรง เพราะเครื่องกลึงเสียอาจไม่ทำให้ชิ้นงานเสียไปด้วย ความสูญเสียแต่ละตัวจึงส่งผลต่อต้นทุนที่แตกต่างกันไป
เราจึงต้องให้ความสำคัญกับความสัมพันธ์ของความสูญเปล่าที่เกิดขึ้นกับผลกระทบในแง่ต้นทุนว่ามีผลกระทบต่อต้นทุนอย่างไร กระทบต่อ วัตถุทางตรง วัตถุทางอ้อม ค่าแรงทางตรง ค่าแรงทางอ้อม ตัวไหนมากน้อยอย่างไร และจึงจะมาหาทางลดต้นทุนในการผลิตด้วยการลดความสูญเปล่านั้น ๆ ลง
ใน TPM เราจึงต้องสร้างตารางความสัมพันธ์ระหว่าง ต้นทุนกับความสูญเปล่าหรือ Cost vs. Losses Matrix ขึ้นมา เพื่อดูว่าจะไปลดความสูญเปล่าใดที่ประบวนการไหนแล้วจึงจะทำให้ต้นทุนในการผลิตลดลง หากไม่มีตางรางนี้ก็เหมือนกับการพยายามปิดตาแล้วงมเข็มในกองฟางนั่นเอง